Ewch i’r prif gynnwys
David James

Yr Athro David James

Athro Cymdeithaseg Addysg

Trosolwyg


Rwy'n Athro Emeritws mewn Cymdeithaseg Addysg.  Fe wnes i ymddeol o Brifysgol Caerdydd ddiwedd mis Medi 2024. Mae uchafbwyntiau gyrfa yn cynnwys: 

  • Cymrawd Academi Britsh, Academi y Gwyddorau Cymdeithasol a Chymdeithas Frenhinol y Celfyddydau, Gweithgynhyrchu a Masnach
  • Cadeirydd panel arbenigol a gomisiynwyd gan BERA ar Ariannu Ymchwil Addysg (2024-5) 
  • Cadeirydd panel Gwyddorau Addysg rhyngwladol ar ansawdd uned ymchwil ar gyfer Weinyddiaeth Portiwgaleg (2024-5)
  • Cadeirydd Fframwaith Rhagoriaeth Ymchwil 2021 y DU Is-banel 23 (Addysg)
  • 2014-2023 Cadeirydd y Golygyddion Gweithredol, British Journal of Sociology of Education
  • Dyfarnwyd Medal Hugh Owen Cymdeithas Ddysgedig Cymru 2022 am ymchwil addysgol eithriadol. Gweler https://www.learnedsociety.wales/lsws-six-new-medallists-give-insight-into-wales-exciting-research-culture/
  • Cyfarwyddwr Sefydlu Partneriaeth Hyfforddiant Doethurol ESRC Cymru, rhwng 2011 a 2019 (consortiwm dan arweiniad Prifysgol Caerdydd a oedd hefyd yn cynnwys prifysgolion Aberystwyth, Bangor, Metropolitan Caerdydd, Swydd Gaerloyw ac Abertawe - www.walesdtp.ac.uk).  

Mae fy niddordebau ymchwil yn cwmpasu llywodraethu, addysgu, dysgu, asesu, dysgu gydol oes a'r berthynas gwaith addysg ar draws ystod o leoliadau, gyda ffocws penodol ar y cysylltiadau rhwng prosesau addysgol ac anghydraddoldebau cymdeithasol. Mae gen i ddiddordeb yn y graddau y mae polisi addysgol yn siapio'r pethau hyn, a hefyd mewn cwestiynau methodolegol a damcaniaethol ynghylch sut y gellir eu trin a'u deall orau. Rwyf wedi cyhoeddi'n eang ar y pynciau hyn ar gyfer cynulleidfaoedd academaidd, polisi ac ymarferwyr.

Cyhoeddiad

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2000

1999

1998

1995

Articles

Book sections

Books

Monographs

teaching_resource

  • James, D., Bathmaker, A. and Waller, R. 2010. Inspiring learning [teacher resource]. Published jointly by Bristol City, Bath & North East Somerset, North Somerset and South Gloucestershire Councils. - teaching_resource

Ymchwil

Ymchwil cyfredol

  • Rwy'n arwain panel arbenigol a gomisiynwyd gan BERA ar Gyllid Ymchwil Addysgol y DU (2024-5)
  • Rwy'n rhan o'r tîm Dyfodol Digidol Gwaith, rhaglen ymchwil ryngwladol ar ailddychmygu swyddi, sgiliau ac addysg ar gyfer oes ddigidol, a ariennir gan Lywodraeth Singapore ac a arweinir gan yr Athro Phil Brown (2019-2023). https://digitalfuturesofwork.com/  

Trosolwg

Rwyf wedi cyfarwyddo llawer o brosiectau ymchwil, gwerthusiadau ac ymgynghoriaethau ar gyfer amrywiaeth o gyllidwyr a chleientiaid, gan gynnwys adrannau ac asiantaethau'r ESRC, y DU a llywodraeth dramor, awdurdodau lleol, elusennau, prifysgolion, colegau ac ysgolion, o bryd i'w gilydd ac o fewn y gyllideb.

Cyd-gynlluniodd a chyd-gyfarwyddo prosiect ESRC 'Trawsnewid Diwylliannau Dysgu mewn Addysg Bellach' (2001-2005) a phrosiect ESRC 'Identities, Education and the White Urban Middle Classes' (2005-2007). Y cyntaf o'r rhain yw'r unig astudiaeth annibynnol, ar raddfa fawr o ddysgu yn y sector AB yn Lloegr. Cyd-gyfarwyddais hefyd gyfres seminarau ESRC ar 'Gyfarwyddiadau newydd mewn dysgu a sgiliau yng Nghymru, Lloegr a'r Alban' (2008-2010) ac roeddwn yn rhan o'r tîm craidd ar gyfer cyfres seminar sy'n canolbwyntio ar bolisi ar AB a Sgiliau ar draws pedair gwlad y DU (2017-2018). Cynhaliais (gyda'r Athro Lorna Unwin) astudiaeth sy'n canolbwyntio ar bolisi a gomisiynwyd gan y Gweinidog, o raglenni galwedigaethol o ansawdd uchel mewn Addysg Bellach yng Nghymru - gweler http://ppiw.org.uk/files/2016/01/PPIW-Report-Fostering-High-Quality-Further-Education-in-Wales.pdf

Cyd-gyfarwyddais Brosesau ac Arferion Llywodraethu  mewn Colegau Addysg Bellach yn y DU (2018-2021) https://fe-governing.stir.ac.uk/

Arweiniais brosiect ymchwil a ariannwyd gan Lywodraeth Cymru o'r enw Arloesiadau asesu sy'n gysylltiedig â'r Pandemig: goblygiadau ar gyfer addysg athrawon. Daeth yr astudiaeth i ben yng Ngwanwyn 2021. Roedd y tîm yn cynnwys ymchwilwyr o Brifysgol Caerdydd a Phrifysgol Metropolitan Caerdydd ac yn cynnwys cydweithwyr mewn ysgolion sy'n rhan o Bartneriaeth AGA Caerdydd. Gellir gweld yr adroddiad yn:  https://orca.cardiff.ac.uk/148030/ 

Y thema ganolog yn fy ymchwil yw'r berthynas rhwng addysg ac anghydraddoldebau cymdeithasol.  Rwyf wedi ymchwilio ac ysgrifennu ar amrywiaeth o bynciau gan gynnwys:

  • Polisi ac ymarfer dysgu gydol oes
  • Profiad myfyrwyr ac efrydiaeth aeddfed
  • dysgu diwylliannau, proffesiynoldeb a pholisi mewn Addysg Bellach
  • llywodraethu a llywodraethu mewn addysg bellach
  • asesu, yn enwedig mewn Addysg Bellach ac Uwch
  • dewis ysgol uwchradd, hunaniaeth dosbarth canol gwyn ac addysg drefol
  • arloesedd y cwricwlwm, addysgu creadigol, creadigrwydd a phroffesiynoldeb
  • Dysgu Gydol Oes a Dysgu sy'n Gysylltiedig â Gwaith
  • ffactorau mewn cyrhaeddiad TGAU mewn addysg uwchradd
  • polisi ac ymarfer mewn addysg bellach ar draws gwledydd y Deyrnas Unedig
  • theori gymdeithasol Bourdieu (er bod fy ngwaith hefyd yn tynnu ar lawer o ffynonellau damcaniaethol eraill).

 Er bod y rhan fwyaf o'm gwaith ymchwil wedi bod yn ansoddol, rwy'n defnyddio dulliau meintiol a chymysg hefyd, yn dibynnu ar natur y cwestiynau ymchwil.

Roeddwn yn editior ac yn gadeirydd grŵp ymgynghorol ar gyfer llyfryn yr Academy of Social Sciences Making the Case No. 12: Education. Cafodd ei lansio yn Nhŷ'r Cyffredin ym mis Rhagfyr 2016 mewn digwyddiad a gynhaliwyd gan Neil Camichael AS, cadeirydd y Pwyllgor Dethol Addysg. Ceir y llyfryn yn https://www.acss.org.uk/mtc-12-education/ Gweler hefyd https://authorservices.taylorandfrancis.com/making-the-case/  Gellir gweld fideo byr o'r Academi yn https://www.youtube.com/watch?v=h9ENtH9o6zs&feature=youtu.be

 

 

Addysgu

Rwyf wedi dysgu ystod eang o bynciau'r gwyddorau cymdeithasol ar draws cymdeithaseg a seicoleg, ar bob lefel o gyn-TGAU i Feddygon. Mae'r meysydd addysgu diweddaraf yn cynnwys methodoleg ymchwil, dysgu ac asesu mewn addysg bellach ac uwch, cymdeithaseg addysg ôl-orfodol, cymwysiadau gwaith Bourdieu, Marx, Weber & Fraser, cydraddoldeb cymdeithasol ac anghydraddoldeb, damcaniaethau seicolegol a diwylliannol dysgu.

Gweler fy sesiwn ar gyfer myfyrwyr doethurol ESRC y DU o'r enw Sut i gael yn glir am ddull, methodoleg, epistemoleg ac ontoleg, unwaith ac am byth. Mabwysiadwyd hyn gan Brifysgol Agored y DU ac RMIT ym Melbourne, ymhlith eraill. Mae ar You Tube, gyda dros 166,000 o olygfeydd. Gweler ef yma: Cynhadledd ESRC: Sesiwn Dulliau

 

Archwilio allanol

Rwyf wedi archwilio dros 55 o draethodau ymchwil doethurol, yn bennaf fel arholwr allanol, mewn tua 30 o brifysgolion gwahanol yn y DU a thramor. Rwyf hefyd yn arholwr allanol profiadol ar gyfer rhaglenni a addysgir mewn prifysgolion eraill. Yn 2018 cwblheais dymor pedair blynedd fel arholwr allanol ar gyfer y rhaglen MEd/MPhil yn y Gyfadran Addysg, Prifysgol Caergrawnt.

Bywgraffiad

Mae fy nghofiant cynnar yn helpu i esbonio pam fy mod yn gymdeithasegydd addysg. Roedd fy ystafell ddosbarth ysgol gynradd yn adlewyrchu cyfansoddiad dosbarth cymdeithasol yr ardal, gyda phlant o deuluoedd sefydledig hŷn y pentref wedi'u lleoli yn y rhes flaen, a'r rhai o'r stad dai ar ôl y rhyfel (gan gynnwys fi) wedi'u lleoli tuag at gefn yr ystafell. Roedd yr addysgu ac yn wir yr 11+ canlyniadau yn adlewyrchu'r un haeniad hwn i raddau helaeth, ac ni wnes i gyrraedd y gramadeg na'r ysgol uwchradd dechnegol. Dim ond yn llawer diweddarach y cefais wybod sut y cyflawnwyd y trawsnewidiad haenedig hwn trwy gyfuniad o wahaniaethu'r cwricwlwm, sylw athrawon, hyfforddi ar gyfer y prawf a disgwyliad famial. Dyna pam y daeth damcaniaeth gymdeithasol Pierre Bourdieu (ac mae'n parhau i fod) yn bwysig i mi.

Fel y digwyddodd, roedd yr ysgol Uwchradd Modern ddi-ddethol leol yn lle ardderchog i fod, gan ddarparu addysg gron (gan gynnwys bod mewn band pres trefnus a heriol am bum mlynedd!) Cafodd llawer o'r athrawon eu cyffroi'n fawr, ac ymddengys nad oeddent byth yn colli cyfle i danio fy niddordeb a'm chwilfrydedd.  Gadewais yr ysgol hon gyda chanlyniadau arholiadau da a rhywfaint o hyder wedi'i seilio'n dda. Yn anffodus, roedd y 'chweched dosbarth' mwyaf uchel ei barch yr es i ymlaen i'w mynychu am ddwy flynedd yn wael yn addysgol o gymharu â hynny, a gadewais gyda chanlyniadau Safon Uwch cymedrol iawn a dadrithiad cyffredinol am fy ngalluoedd.

Dilynodd cyfres o swyddi tymor byr mewn ffatrïoedd ac ar ffermydd, yna swydd mewn llywodraeth leol yn Llundain, mewn rolau clerigol a gweinyddol. Yn yr un cyfnod ro'n i'n ceisio gwneud bywoliaeth fel cerddor roc. Tynnodd cyd-gerddor (Dave Pask, a oedd ar y pryd yn ganwr gyda band cynnar Mark Knopfler, Cafe Racers) fy sylw at gymdeithaseg a mynychais ei ddosbarth nos yn y Coleg Addysg Bellach lleol, gan ennill canlyniad arholiadau da. Arweiniodd hyn at gynnig lle ym Mhrifysgol Bryste, a phenderfynais adael fy swydd ddiogel sy'n talu'n dda a dod yn fyfyriwr 'aeddfed' - er mai dim ond yn fy 20au cynnar oeddwn i pan es i yno! Fe wnes i'n dda iawn yn fy ngradd. Ni allwn helpu sylwi y byddai'r seicolegwyr adnabyddus a hyrwyddodd brofion IQ (ac a oedd â chredoau ewgencaidd yn aml) yn datgan ei bod bron yn amhosibl i mi fod wedi mynd o 'fethiant' 11+ i'r IQ uchel iawn y teimlent ei fod ynghlwm wrth radd anrhydedd dosbarth cyntaf. Tanlinellodd fy  narlithiad o The Mismeasure of Man (1981, Pelican/Penguin) Steven Jay Gould tua'r adeg honno sut roedd syniadau fel 'etifeddolrwydd' deallusrwydd yn aml yn fater o ideoleg a diddordebau gwleidyddol, gan wasanaethu i gynnal anghydraddoldebau cymdeithasol sydd wedi'u gwreiddio.  

Ar ôl graddio, es ymlaen i gwblhau cymhwyster addysgu Addysg Bellach a dysgu mewn colegau AB yn Llundain, Caerfaddon a Chaerloyw.  Yn 1989 dechreuais swydd yn y Bristol Polytechnic ac erbyn 1996 roeddwn wedi cwblhau PhD rhan-amser (o'r enw Efrydiaeth Aeddfed mewn Addysg Uwch). Fe wnes i barhau i weithio ym Mhrifysgol Gorllewin Lloegr, Bryste, gan sefydlu a chyd-gyfarwyddo canolfan ymchwil, a chefais fy nyrchafu i'r Athro yn 2004. Dechreuais fy swydd bresennol yng Nghaerdydd yn 2011.

Cymwysterau a chymrodoriaethau

  • 1981  BSc Anrh (Dosbarth 1af) Gwyddorau Cymdeithasol, Prifysgol Bryste
  • 1982  Tystysgrif Addysg (AB) [Rhagoriaeth], Coleg Garnett, Llundain
  • 1996 PhD – 'Efrydiaeth Aeddfed mewn Addysg Uwch', Prifysgol Gorllewin Lloegr, Bryste (Ext. Arholwr Yr Athro R Burgess)
  • 2001 Cymrawd yr Academi Addysg Uwch (FHEA) (a chymwysterau cyfatebol blaenorol)
  • 2010 ymlaen - Cymrawd Cymdeithas Frenhinol y Celfyddydau, Gweithgynhyrchu a Masnach (FRSA)
  • 2015 Etholwyd yn Gymrawd Academi'r Gwyddorau Cymdeithasol (FAcSS)
  • 2024 Cymrawd yr Academi Brydeinig

Trosolwg gyrfa

  • 1975-1978 Swyddog Gweithredol Cyngor Llundain Fwyaf
  • 1982-1987 Darlithydd mewn Cymdeithaseg a Seicoleg, Coleg Addysg Bellach Dinas Caerfaddon
  • 1987-89 Darlithydd 2/Uwch Ddarlithydd mewn Datblygu Staff, GLOSCAT
  • 1989-91 Uwch Ddarlithydd mewn Astudiaethau Polisi Addysg (temp.) Bristol Polytechnic
  • 1991-97 Uwch Ddarlithydd mewn Addysg Barhaus, UWE, Bryste
  • 1997-2000 Prif Ddarlithydd, UWE, Bryste
  • 2000-04 Darllenydd, Cyfadran Addysg, UWE, Bryste
  • 2004-11 Athro, Cyfadran Addysg, UWE, Bryste
  • 2011-19 Athro, Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol, Prifysgol Caerdydd a Chyfarwyddwr, Canolfan Hyfforddiant Doethurol/Partneriaeth ESRC Cymru
  • 2019- Athro Cymdeithaseg Addysg, Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol, Prifysgol Caerdydd

Anrhydeddau a dyfarniadau

  • 2024: Cymrawd yr Academi Brydeinig
  • 2022: Dyfarnwyd Medal Hugh Owen am ymchwil addysgol eithriadol gan Gymdeithas Ddysgedig Cymru.
  • 2012: Enillydd gwobr llyfr gan The Society for Educational Studies for White Middle Class Identities and Urban Schooling (Palgrave Macmillan, 2011 a 2013) (gyda Reay a Crozier)
  • 2012: Enillydd (gyda Colley ac eraill) o'r symposiwm Cynhadledd Flynyddol orau yng Nghynhadledd Flynyddol Cymdeithas Ymchwil Addysgol Prydain, ar 'Theori Radical ar gyfer y Cyfnod Radical'.  Roedd y wobr yn cynnwys derbyn symposiwm yng nghynhadledd Cymdeithas Ymchwil Addysgol America 2013 yn San Francisco a chyllid i gymryd rhan.
  • 2006: Enillydd (gyda Grenfell ac eraill) o'r symposiwm Cynhadledd Flynyddol orau yng Nghynhadledd Flynyddol Cymdeithas Ymchwil Addysgol Prydain, ar 'Archwilio defnydd a defnyddioldeb theori ymarfer Bourdieu ar gyfer ymchwil addysgol'. Roedd y wobr yn cynnwys derbyn symposiwm ar gyfer cynhadledd Cymdeithas Ymchwil Addysgol America 2007 yn Chicago a chyllid i gymryd rhan.

Aelodaethau proffesiynol

  • Cymrawd Academi'r Gwyddorau Cymdeithasol (FAcSS)
  • Cymrawd Cymdeithas Frenhinol y Celfyddydau, Gweithgynhyrchu a Masnach (FRSA)
  • Cymrawd yr Academi Addysg Uwch (FHEA)
  • Aelod o Gymdeithas Gymdeithasegol Prydain (BSA)
  • Cymdeithas Ymchwil Addysgol America (AERA)
  • Aelod o Gymdeithas Ymchwil Addysgol Prydain (BERA)

Contact Details

Email JamesDR2@caerdydd.ac.uk
Telephone +44 29208 70930
Campuses Adeilad Morgannwg, Ystafell 0.66 Adeilad Morgannwg, Rhodfa’r Brenin Edward VII, Caerdydd, CF10 3WA