Dr Rhys Jones

(e/fe)

BSc (Hons) MPhil PhD MCIEEM CEnv FRSB FHEA FLS

Cyhoeddiad

• Date
• Type

Ymchwil

Addysgu

Trosolwg:

Rwy'n addysgu ystod eang o bynciau, o astudio ac arbenigo mewn nifer o feysydd, yn bennaf geneteg ac esblygiad, parasitoleg, entomoleg, herpetoleg, ecoleg rhywogaethau a warchodir, a deddfwriaeth bywyd gwyllt.

Cefndir:

Roedd fy ngradd anrhydedd israddedig mewn Geneteg a Sŵoleg, roedd fy MPhil yn canolbwyntio ar Entomoleg Foleciwlaidd Feddygol, yn benodol fectorau clefyd yn yr awyr, ac roedd fy PhD yn cynnwys Parasitoleg, Phylogeography a Herpetology.

Y tu allan i'r Brifysgol, gweithiais fel entomolegydd yn Amgueddfa Genedlaethol Cymru ac fel Uwch Ecolegydd yn Cresswell Associates a Hyder, ac yn y pen draw fel Prif Ecolegydd yn fy nghwmni fy hun.

Cynorthwyais Heddlu De Cymru hefyd, DEFRA ac INTERPOL i ddatrys achosion troseddau bywyd gwyllt rhyngwladol, ac mewn swyddogion hyfforddi wrth drin anifeiliaid egsotig. Cefais fy enwi ar warantau pan fo angen i mi fynychu achosion a oedd angen fy arbenigedd a lle'r oedd angen i mi fod ar y safle. Cynorthwyais i sicrhau'r tri chyhuddiad cyntaf o droseddau Adran 14 Deddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad (1981) am ryddhau poblogaeth fridio anifeiliaid anfrodorol yn fwriadol. Yn 2011, cefais Wobr o gydnabyddiaeth am waith gwirfoddol a wneuthum wrth geisio Gorfodi Bywyd Gwyllt a Throseddau Amgylcheddol ac ymrwymiad i ddiogelwch cymunedau De Cymru o Heddlu De Cymru. 

Rwyf wedi gweithio fel cyflwynydd teledu a radio rhyngwladol i'r BBC, ABC, ITV, Smithsonian, Discovery, National Geographic, Amazon Prime a Disney+ am dros dri degawd. Yn ystod y cyfnod hwn, mae fy rhaglenni wedi cael eu dangos ledled y byd, ac yn 2014 cefais fy enwebu am BAFTA (y Cyflwynydd Gorau) am fy amser brig, cyfres rhwydwaith BBC One, Patrol Bywyd Gwyllt Rhys Jones. Rwy'n arbenigo mewn gwyddoniaeth a bywyd gwyllt sy'n cyflwyno, yn ogystal â chyfathrebu gwyddoniaeth yn gyffredinol.

Rwy'n awdur rhyngwladol. Mae fy hunangofiant, Becoming Dr Jones, wedi cael ei gyhoeddi gan Headline/Hachette.

Cyn darlithio yng Nghaerdydd, bues i'n darlithio maes llafur Safon Uwch mewn nifer o sefydliadau yn Ne Cymru, gan arbenigo mewn astudiaethau cyfrifiadurol, biocemeg a bioleg. Dysgais hefyd astudiaethau cyfrifiadurol ar lefel NVQ II.

Portffolio addysgu cyfredol:

Ym Mhrifysgol Caerdydd, mae fy mhortffolio addysgu presennol yn fy ngweld yn arbenigo mewn cyfathrebu gwyddoniaeth, ymgynghoriaeth amgylcheddol, ecoleg rhywogaethau a warchodir, geneteg, phylogeography, esblygiad, amrywiaeth anifeiliaid ac anatomeg gymharol. 

Addysgu israddedig:

Darlith BI1051 Detholiad rhywiol mewn Anifeiliaid

BI1051 Sail genetig ar gyfer darlithoedd Newid Esblygiadol

Cwrs Sgiliau Maes Rhywogaethau Gwarchodedig BI200 Wythnos

BI231 Amrywiaeth ac Addasu Anifeiliaid: Darlithoedd amffibiaid ac Ymlusgiaid

BI3354 Gweithdy Anatomeg Gymharol Uwch

Addysgu Ôl-raddedig (Lefel 7):

BI4003 (Meistr Integredig) Darlithoedd Cyfathrebu Gwyddoniaeth

BI4003 (Meistr Integredig) Gweithdy Cyfathrebu Gwyddoniaeth

BI4003 (Meistr Integredig) Clwb Cyfnodolyn Ffurfiannol

BI4003 (Meistr Integredig) Cyfnodolyn cryno Club

BIT002 (MRes) Ecoleg a Rheolaeth Amgylcheddol

BIT050 (MSc) Ecoleg a Chadwraeth Fyd-eang: Cwrs maes Rhywogaethau Gwarchodedig

BIT050 (MSc) Ecoleg a Chadwraeth Fyd-eang: Darlithoedd Rhywogaethau Gwarchodedig

BIT050 (MSc) Ecoleg a Chadwraeth Fyd-eang: Darlithoedd Deddfwriaeth Bywyd Gwyllt

Bywgraffiad

Anrhydeddau a dyfarniadau

Dyfarnwyd Cymrodoriaeth yr Academi Addysg Uwch (FHEA) 2025.

2023 Ethol MEmber o Gymdeithas yr Awduron.

Gwobr Cydnabyddiaeth 2023 (cydweithrediad gwyddonol â llywodraeth Somaliland a'i phobl) am gyfraniad eithriadol i bobl Somaliland Cymru a Somaliland.

Etholwyd 2015 yn Amgylcheddwr Siartredig (CEnv) gan Gymdeithas yr Amgylchedd.

2014 Etholwyd yn Gymrawd y Gymdeithas Frenhinol Bioleg (FRSB).

2014 Etholwyd yn Gymrawd Cymdeithas Linnean Llundain (FLS).

2014 Etholwyd yn Aelod o'r Sefydliad Siartredig Ecoleg a Rheolaeth Amgylcheddol (MCIEEM).

2014 enwebwyd BAFTA (Cyflwynydd Gorau).

Gwobr Cydnabyddiaeth 2012 am waith gwirfoddol a gyflawnir wrth geisio Gorfodi Bywyd Gwyllt a Throseddau Amgylcheddol ac ymrwymiad i ddiogelwch cymunedau De Cymru. Cyflwynwyd gan yr Arolygydd M Taylor, Adran Ganolog, Dwyrain a Heddlu De Cymru.

Aelodaethau proffesiynol

Cymrodoriaeth yr Academi Addysg Uwch

Aelodaeth o Gymdeithas yr Awduron 

Amgylcheddwr Siartredig (Society of Ecology)

Cymdeithas Frenhinol Bioleg 

Cymdeithas Linnean Society Llundain

Aelodaeth o'r Sefydliad Siartredig Ecoleg a Rheolaeth Amgylcheddol

Ymrwymiadau siarad cyhoeddus

2025 Academi Dysgu ac Addysgu Prifysgol Caerdydd. Cyflwyno darlithoedd arloesol. Staff Prifysgol Caerdydd yn hyfforddi ar gyfer FHEA.

2025 Dr Rhys Jones yn yr Arc Coll. Ffermydd a Gerddi Cymdeithasol (Tyfu) Powys. Darlith, Denu bywyd gwyllt i'ch gardd. 

2024 Bouygues UK Annual St Davids Day Breakfast. Siarad fel Prif Ecolegydd i arweinwyr y diwydiant ym maes adeiladu.

2024 Noson gyda Miriam Margolyes. Mewn sgwrs â Miriam, gwleidyddiaeth siarad, addysg, hunaniaeth, a dadansoddiad manwl o'i rhaglenni diweddar yn Awstralia.

Gŵyl Lyfrau Aberafan 2024. Mewn sgwrs am fy ngyrfa fel gwyddonydd, darlledwr ac awdur.

Gŵyl Lyfrau Apple 2024 Y milfeddyg Joe Collins (Milfeddyg ar ddiwedd y Byd) a minnau (Dod yn Dr Jones) yn siarad am lyfrau ac anturiaethau bywyd gwyllt ledled y byd. Noddwyd gan Waterstones.

2024 YCIS Hong Kong. Ar ôl Cinio darlith ar ddeinosoriaid plu a'u perthynas ag adar modern.

2024 BBC Breakfast. Cyfweliad byw yn archwilio sut y gallwn ddiogelu ein Hamgueddfeydd Cenedlaethol mewn cyfnod o gyni. 

2024 yn trawsnewid bywydau. Prifysgolion Cymru. Cyfweliad byw wedi'i recordio sy'n dangos effaith newid bywyd mynychu prifysgol. Cyfweliad a ddangoswyd yn Adeilad y Glannau, Bae Caerdydd, a fynychwyd gan nifer o ACau'r Senedd ac Is-Ganghellor Prifysgol Caerdydd, Wendy Larner.

2023 YCIS Hong Kong. Ar ôl araith cinio ar anthropoleg Gymharol; ein cyndadau a'n perthnasau.

2023 CBAC. Cynhadledd Arweinyddiaeth, Vale Resort. Ar ôl siarad am ginio. 

2023 Model Rôl Grangetown ac Wythnos Gyrfa Siaradwr nodyn allweddol.

2023 Digwyddiad Amgueddfa Cymru, Ar Ôl Tywyllwch: Gwyddoniaeth ar Sioe.

2023 Waterstones Caerdydd. Dod yn lansiad Dr Jones gyda'r actor John Rhys Davies a finnau'n darllen adrannau o'm llyfr diweddaraf ac yn siarad Indiana Jones ac anturiaethau bywyd gwyllt.

2023 IntoFilm Cymru, Y Deinosor Da. Prif siaradwr a chyflwynydd. 

2021 Watamu, Kenya. Ymddiriedolaeth cefnforoedd lleol. Siarad am diwmorau a welwyd mewn crwbanod gwyrdd o ganlyniad i lygredd yr amgylchedd morol.

Her y Brifysgol enwog Nadolig 2020. Yn cynrychioli Prifysgol Caerdydd gyda Laura McAllister, Nicole Cooke, a'r Canghellor Laura Trevelyan.

Palas Arlywyddol 2019, Somaliland. Mae'n anrhydedd cael gwahoddiad i gyfweld ag Is-lywydd Somaliland, Abdirahman Abdillahi. Siarad gwastraff poteli plastig, gosod cyfleusterau toiled benywaidd mewn ysgolion er mwyn osgoi tlodi toiled, a mynd â neges adref i Somalilanders sy'n byw yng Nghymru.

Canolfan Ddiwylliannol Hiddo Dhawr 2019, Somaliland. Araith i 9 o'r 22 o weinidogion Llywodraeth Somaliland i sicrhau cydweithio rhwng Prifysgol Caerdydd ac amryw o brosiectau proffil uchel ar draws Somaliland, gan ddenu sylw helaeth ar y teledu cenedlaethol.

2019 Somaliland. Rhan o Dîm Prifysgol Caerdydd a sicrhaodd y memorandwm cyd-ddealltwriaeth rhwng Prifysgol Caerdydd a llywodraeth Somaliland yn dilyn wythnos o drafodaethau dwys.

2019 Prifysgol Makererere, Uganda. Tîm Prifysgol Caerdydd sy'n helpu cymunedau lleol i gynhyrchu incwm cynaliadwy o gynaeafu cnydau brodorol, yn enwedig cynhyrchu olew mintys ar gyfer colur a diwydiant bwyd, mewn safle prawf yn Kyoga (a ariennir gan GCRF BBSRC). Darllediadau teledu a radio cenedlaethol helaeth o'n hymweliad.

2019 Coleg Kamonkoli yn Uganda, yn siarad fel rhan o dîm Prifysgol Caerdydd a anfonwyd i gynorthwyo pobl leol i gynhyrchu incwm cynaliadwy o gynaeafu cnydau brodorol. Siarad â chynulliad myfyrwyr coleg am ein gwaith a phwrpas ein hymweliad, ac yna sesiwn holi ac ateb.

2019 Prifysgol Jinan, Guangzhou, Tsieina. Cyflwyniad i Brifysgol Caerdydd a'i chynlluniau gradd, ac yna seremoni gyfnewid anrhegion draddodiadol i gryfhau cysylltiadau rhwng ein prifysgolion. 

2019 Ysbyty cysylltiedig cyntaf Prifysgol Jinan, Guangzhou, Tsieina. Ymweliad â'r ysbyty i roi sgwrs ar gyrsiau Meddygol ac Anatomeg Prifysgol Caerdydd. Cwmpasir gan amrywiaeth o gyfryngau Tsieineaidd, gan gynnwys papurau newydd rhanbarthol.

2019 Ysgol Ryngwladol Singapôr, Hong Kong. Dod yn Dr Jones: bywyd gwyllt Prif siaradwr (>1000 o fynychwyr).

2019 Coleg Pui Kiu, Hong Kong. Dod yn Dr Jones, darlith ar fod yn ddarlithydd ym Mhrifysgol Caerdydd a'r cyrsiau a gynigiwn.

2019 Ysgol South Island, Hong Kong. Codi ymwybyddiaeth o rywogaethau sydd mewn perygl yn Hong Kong a chyflwyno Ysgol y Biowyddorau Prifysgol Caerdydd fel swyddog derbyn. 

2019 Ysgol gysylltiedig Prifysgol y Bedyddwyr Hong Kong, Ysgol Uwchradd Wong Kim Fai. Dod yn Dr Jones, darlith ar fod yn ddarlithydd ym Mhrifysgol Caerdydd a'r cyrsiau a gynigiwn. 

2019 Sha Tin College, Hong Kong. Dod yn Dr Jones yn siarad yn cyflwyno Prifysgol Caerdydd. Mynychodd dros 300 o fyfyrwyr.

2019 Cymdeithas Frenhinol Bioleg a Sefydliad Siartredig Rheolaeth Amgylcheddol. Traddodi'r ddarlith Ymgysylltu Ymgysylltu.

2019 Panel y Tri Meddyg; Digwyddiad gyda'r nos i Wales Comic Con. Yn cynnal yr Arglwyddi Amser David Tenant a Matt Smith ar y soffa fawr yn siarad popeth Dr Who, Good Omens, a House of the Dragon.

2018 Cymdeithas Prif Athrawon Cymru. Ymgysylltu â dulliau addysgu ar gyfer gwyddoniaeth. Siaradwr seminar prif nodyn.

2018 Hong Kong Sefydliad Addysg Alwedigaethol Siaradwch am gyfleoedd i astudio meddygaeth a biowyddorau ym Mhrifysgol Caerdydd.

Cyngor Prydeinig 2018, Hong Kong. Cyflwyniad i astudio Meddygaeth a Biowyddorau ym Mhrifysgol Caerdydd. Digwyddiad cyhoeddus.

2018 - Academi Victoria Shanghai, Hong Kong. Dod yn Dr Jones, darlith ar fod yn ddarlithydd ym Mhrifysgol Caerdydd a'r cyrsiau a gynigiwn.

2018 Ysgol Ryngwladol Singapore, Hong Kong. Dod yn Dr Jones: bywyd gwyllt Prif siaradwr.

2018 Ysgol Uwchradd Wong Kim Fai, Hong Kong. Dod yn Dr Jones, darlith ar fod yn ddarlithydd ym Mhrifysgol Caerdydd a'r cyrsiau a gynigiwn.

Academi Shanghai 2018, Hong Kong. Dod yn Dr Jones, darlith ar fod yn ddarlithydd ym Mhrifysgol Caerdydd a'r cyrsiau a gynigiwn.

Gŵyl IntoFilm Cymru 2018, prif siaradwr a chyflwynydd Jurassic Park: Fallen Kingdom.

2018 - Hugh James Legal. Wythnos Dysgu yn y Gwaith: Gorfodi erlyniadau llwyddiannus am droseddau bywyd gwyllt. Prif siaradwr gwadd, cynghorydd cyfreithiol a gwyddonol.

2018 Is-adran Cefnogi a Lles Myfyrwyr Go Wales a Phrifysgol Caerdydd. Cyflwyno darlith gyhoeddus Ymwybyddiaeth Dyslecsia.

2018 Is-adran Cefnogi a Lles Myfyrwyr Go Wales a Phrifysgol Caerdydd. Arweinwyr gydag anableddau. Seinydd.

2018 Cymdeithas Prif Athrawon Cymru. Ymgysylltu â dulliau addysgu ar gyfer gwyddoniaeth. Siaradwr seminar prif nodyn.

2017 Ysgol Gyfun Aberpennar. Cyflymu Sialens Darllen. Siaradwr Gwadd

Cynhadledd Flynyddol Cymdeithas Addysg Gwyddoniaeth 2017, "STEM Tu Hwnt i'r Dosbarth", Siaradwr, Amgueddfa Genedlaethol Cymru

Cynhadledd Flynyddol Cymdeithas Wyddoniaeth Prydain 2017, Brighton. Cyflwynydd a darlithydd.

Cynhadledd Bee Well Caerdydd 2017, Ysgol Fferylliaeth, Prifysgol Caerdydd.

2017 ABC (Corfforaeth ddarlledu Awstralia) 'The Science Show'. Cyfweliadau ar cryptosŵoleg a ffawna Awstralia. 

Cynadleddau Blynyddol Parc Geneteg Cymru 2016 a 2017. Gwesteiwr a chyflwynydd

Cymdeithas Wyddoniaeth Prydain 2016. Gŵyl Wyddoniaeth Prydain, Abertawe. Seinydd.

2015 IntoFilm Cymru, Gwyddor Parc Jwrasig. Darlith/siaradwr cyweirnod

2014-15 Etholwyd yn Bencampwr Llyfrgell Llywodraeth Cymru 2014 a 2015. Teithio ar ran Llywodraeth Cymru a Llyfrgelloedd Cymru i bob Sir yng Nghymru i gyfleu'r cariad at ddarllen er pleser, meithrin gwybodaeth a hunanwella mewn cyflwyniad awr o hyd ac yna sesiwn holi ac ateb. Roedd y sgyrsiau yn targedu cymunedau difreintiedig ar draws pob un o'r 23 o ganolfannau Llyfrgell Cymru ledled y wlad.

Seremoni Wobrwyo BAFTA Cymru 2014. Un o gyflwynwyr seremoni Gwobr Academi Ffilm a Theledu Prydain 2014 yng Nghanolfan y Mileniwm, Caerdydd

Cynhadledd Ryngwladol Cymdeithas Casgliadau Gwyddorau Naturiol 2014 (NatSCA), ochr yn ochr â'r Athro Alice Roberts a'r Athro Ben Garrod 

2014 MUSE, Trento, Yr Eidal. Cyflwr y Llygoden Eira. Siarad â staff yr amgueddfa, a gafodd ei ffilmio ar gyfer teledu'r BBC ac a ddarlledwyd ar BBC One.

2014 Ymlusgiaid Parc Cenedlaethol Arabuko Sokoke, Watamu, Kenya. Darlithio ar ymlusgiaid amrywiol a gafwyd yng nghoedwig law Arabuko Sokoke ac amgylcheddau morol cyfagos. Prifysgol Caerdydd a darlith gyhoeddus.

Ymgysylltu