![Cristina Marinetti](https://profiles-cardiff.imgix.net/attachments/8081?w=200&h=200&auto=format&crop=faces&fit=crop&q=90")
Dr Cristina Marinetti
(hi/ei)
- Ar gael fel goruchwyliwr ôl-raddedig
Timau a rolau for Cristina Marinetti
Darllenydd
Trosolwyg
Fy mhrif faes ymchwil yw astudiaethau cyfieithu, gyda ffocws penodol ar gyfieithu fel ymarfer creadigol, cymdeithasol a rhyngddisgyblaethol. Mae gen i ddiddordeb mawr hefyd mewn hanes theatr ac astudiaethau perfformio. Mae fy ngwaith yn archwilio'r rhyngwyneb rhwng theori ac ymarfer cyfieithu, gan gyfuno dadansoddiad hanesyddol a diwylliannol â methodolegau hunan-fyfyriol. Rwyf wedi ysgrifennu ar gyfieithu mewn perthynas â hunaniaeth, perfformiad a dinasyddiaeth, ac wedi archwilio sut mae cyfieithu yn gweithredu y tu hwnt i'r gair ysgrifenedig—trwy lais, symudiad, gofod, a sain.
Mae gen i arbenigedd arbennig mewn cyfieithu theatr, gyda fy nghyfieithiadau wedi'u cyhoeddi a'u perfformio'n rhyngwladol. Rwy'n defnyddio dulliau hunan-ethnograffig i fyfyrio ar fy ymarfer cyfieithu fy hun.
Mae fy niddordebau ymchwil yn cynnwys:
-
Diwylliannau cyfieithu a pherfformio
-
Ymarfer cyfieithu a hunan-ethnograffeg
-
Amlieithrwydd, mudo a chyfieithu
-
Hanes cyfieithu, archifau theatr, a sensoriaeth
-
Ymgysylltu dinesig a chyfieithu cyfranogol
Rwy'n ymrwymedig i ymchwil sy'n wynebu'r cyhoedd ac wedi cydweithio â chwmnïau theatr a grwpiau cymunedol ar brosiectau sy'n archwilio cyfieithu fel offeryn ar gyfer mynegiant creadigol a deialog rhyngddiwylliannol. Rwyf hefyd yn gyd-awdur y cwrs ar-lein Gweithio gyda Chyfieithu, wedi'i gynllunio ar gyfer y cyhoedd ac ar gyfer defnyddwyr ac ymarferwyr cyfieithu a chyfieithu. Ers ei lansio yn 2016, mae'r cwrs wedi denu dros 65,000 o ddysgwyr o oddeutu 150 o wledydd.
Ym mis Ionawr 2022, ymgymerais â rôl Cadeirydd Pwyllgor Gwaith y Gymdeithas Ryngwladol ar gyfer Cyfieithu ac Astudiaethau Rhyngddiwylliannol (IATIS), rhwydwaith byd-eang o ysgolheigion ac ymarferwyr sy'n ymroddedig i hyrwyddo ymchwil a deialog mewn cyfieithu ac astudiaethau rhyngddiwylliannol.
Cyhoeddiad
2025
- Madricardo, A., Puppa, P., Rose, M. and Marinetti, C. 2025. Translation as resistance: theatre, dialect and active citizenship as a response to global tourism. In: De Francisci, E. and Marinetti, C. eds. Translation and the Performing Arts. London: Routledge Advances in Translation and Interpreting Studies, (10.4324/9781003335573-13)
- Marinetti, C. and De Francisci, E. 2025. Introduction: Translation in the performing arts. In: De Francisci, E. and Marinetti, C. eds. Translation in the Performing Arts: Embodiment, Materiality, and Inclusion. Routledge Advances in Translation and Interpreting Studies London: Routledge, (10.4324/9781003335573-1)
- Marinetti, C. 2025. Translating the ‘city of the eye’: Mapping contemporary Venice between travel writing and residents’ accounts. Text Matters
2022
- Marinetti, C. and De Francisci, E. 2022. Introduction: Translation and performance cultures. Translation Studies 15(3), pp. 247-257. (10.1080/14781700.2022.2126386)
- Marinetti, C. 2022. Doubly invisible: Anna Larpent, Domestic Censorship, and the translation of performance cultures in Georgian Britain. Translation Studies 15(3), pp. 258-274. (10.1080/14781700.2022.2120064)
2021
- Marinetti, C. 2021. Invisible agents in translation history: Censors and actors in performed drama of 18th century England. Translation Studies 14(3), pp. 263-281. (10.1080/14781700.2020.1853600)
2018
- Marinetti, C. 2018. Theatre as a 'translation zone': multilingualism, identity and the performing body in the work of Teatro delle Albe. Translator: Studies in Intercultural Communication 24(2), pp. 128-146. (10.1080/13556509.2017.1393122)
- Marinetti, C. 2018. ‘[We] bend down and trace with our mind’: What is translation?. In: Benham, J. and Julian-Jones, M. eds. Translation and Medieval Documents. Voices of Law, Language, Text and Practice. The Leverhulme Trust, pp. 3-8.
2016
- Marinetti, C. 2016. Letter from the multilingual website editor [Editorial]. Target 28(1), pp. 1-4. (10.1075/target.28.1.001edi)
2013
- Marinetti, C. 2013. Translation and theatre: From performance to performativity. Target: International Journal of Translation Studies 25(3), pp. 307-320. (10.1075/target.25.3.01mar)
- Marinetti, C. 2013. Transnational, multilingual and post-dramatic: Rethinking the location of translation in contemporary theatre. In: Bigliazzi, S. and Kofler, P. eds. Theatre Translation in Performance. Routledge Advances in Theatre & Performance Studies London: Routledge, pp. 27-37.
- Marinetti, C. and Rose, M. 2013. Process, practice and landscapes of reception: An ethnographic study of theatre translation. Translation Studies 6(2), pp. 166-182. (10.1080/14781700.2013.777258)
2012
- Marinetti, C. 2012. A special case in translation history: European drama on the eighteenth-century London stage. In: Brilhante, M. J. and Carvalho, M. eds. Teatro e Tradução: Palcos de encontro. Colibri, pp. 247-251.
2011
- Marinetti, C. 2011. Cultural approaches. In: Gambier, Y. and van Doorslaer, L. eds. Handbook of Translation Studies., Vol. 2. John Benjamins, pp. 26-30.
2010
- Baines, R., Marinetti, C. and Perteghella, M. eds. 2010. Staging and performing translation: Text and theatre practice. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
- Marinetti, C. and Rose, M. 2010. The translator as cultural promoter : or how Renato Gabrielli's Qualcosa Trilla went on the road as Mobile Thriller. In: Baines, R., Marinetti, C. and Perteghella, M. eds. Staging and Performing Translation: Text and Theatre Practice. Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp. 139-154.
2007
- Marinetti, C. 2007. The cross-cultural transfer of theatre texts: 'Il servitore di due padroni' in English. In: Boria, M. and Rissio, L. eds. Laboratorio di Nuova Ricerca: Investigating Gender, Translation and Culture in Italian Studies.. Troubador, pp. 217-229.
Articles
- Marinetti, C. 2025. Translating the ‘city of the eye’: Mapping contemporary Venice between travel writing and residents’ accounts. Text Matters
- Marinetti, C. and De Francisci, E. 2022. Introduction: Translation and performance cultures. Translation Studies 15(3), pp. 247-257. (10.1080/14781700.2022.2126386)
- Marinetti, C. 2022. Doubly invisible: Anna Larpent, Domestic Censorship, and the translation of performance cultures in Georgian Britain. Translation Studies 15(3), pp. 258-274. (10.1080/14781700.2022.2120064)
- Marinetti, C. 2021. Invisible agents in translation history: Censors and actors in performed drama of 18th century England. Translation Studies 14(3), pp. 263-281. (10.1080/14781700.2020.1853600)
- Marinetti, C. 2018. Theatre as a 'translation zone': multilingualism, identity and the performing body in the work of Teatro delle Albe. Translator: Studies in Intercultural Communication 24(2), pp. 128-146. (10.1080/13556509.2017.1393122)
- Marinetti, C. 2016. Letter from the multilingual website editor [Editorial]. Target 28(1), pp. 1-4. (10.1075/target.28.1.001edi)
- Marinetti, C. 2013. Translation and theatre: From performance to performativity. Target: International Journal of Translation Studies 25(3), pp. 307-320. (10.1075/target.25.3.01mar)
- Marinetti, C. and Rose, M. 2013. Process, practice and landscapes of reception: An ethnographic study of theatre translation. Translation Studies 6(2), pp. 166-182. (10.1080/14781700.2013.777258)
Book sections
- Madricardo, A., Puppa, P., Rose, M. and Marinetti, C. 2025. Translation as resistance: theatre, dialect and active citizenship as a response to global tourism. In: De Francisci, E. and Marinetti, C. eds. Translation and the Performing Arts. London: Routledge Advances in Translation and Interpreting Studies, (10.4324/9781003335573-13)
- Marinetti, C. and De Francisci, E. 2025. Introduction: Translation in the performing arts. In: De Francisci, E. and Marinetti, C. eds. Translation in the Performing Arts: Embodiment, Materiality, and Inclusion. Routledge Advances in Translation and Interpreting Studies London: Routledge, (10.4324/9781003335573-1)
- Marinetti, C. 2018. ‘[We] bend down and trace with our mind’: What is translation?. In: Benham, J. and Julian-Jones, M. eds. Translation and Medieval Documents. Voices of Law, Language, Text and Practice. The Leverhulme Trust, pp. 3-8.
- Marinetti, C. 2013. Transnational, multilingual and post-dramatic: Rethinking the location of translation in contemporary theatre. In: Bigliazzi, S. and Kofler, P. eds. Theatre Translation in Performance. Routledge Advances in Theatre & Performance Studies London: Routledge, pp. 27-37.
- Marinetti, C. 2012. A special case in translation history: European drama on the eighteenth-century London stage. In: Brilhante, M. J. and Carvalho, M. eds. Teatro e Tradução: Palcos de encontro. Colibri, pp. 247-251.
- Marinetti, C. 2011. Cultural approaches. In: Gambier, Y. and van Doorslaer, L. eds. Handbook of Translation Studies., Vol. 2. John Benjamins, pp. 26-30.
- Marinetti, C. and Rose, M. 2010. The translator as cultural promoter : or how Renato Gabrielli's Qualcosa Trilla went on the road as Mobile Thriller. In: Baines, R., Marinetti, C. and Perteghella, M. eds. Staging and Performing Translation: Text and Theatre Practice. Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp. 139-154.
- Marinetti, C. 2007. The cross-cultural transfer of theatre texts: 'Il servitore di due padroni' in English. In: Boria, M. and Rissio, L. eds. Laboratorio di Nuova Ricerca: Investigating Gender, Translation and Culture in Italian Studies.. Troubador, pp. 217-229.
Books
- Baines, R., Marinetti, C. and Perteghella, M. eds. 2010. Staging and performing translation: Text and theatre practice. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
- Marinetti, C. 2013. Transnational, multilingual and post-dramatic: Rethinking the location of translation in contemporary theatre. In: Bigliazzi, S. and Kofler, P. eds. Theatre Translation in Performance. Routledge Advances in Theatre & Performance Studies London: Routledge, pp. 27-37.
- Marinetti, C. 2011. Cultural approaches. In: Gambier, Y. and van Doorslaer, L. eds. Handbook of Translation Studies., Vol. 2. John Benjamins, pp. 26-30.
- Baines, R., Marinetti, C. and Perteghella, M. eds. 2010. Staging and performing translation: Text and theatre practice. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
- Marinetti, C. and Rose, M. 2010. The translator as cultural promoter : or how Renato Gabrielli's Qualcosa Trilla went on the road as Mobile Thriller. In: Baines, R., Marinetti, C. and Perteghella, M. eds. Staging and Performing Translation: Text and Theatre Practice. Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp. 139-154.
Ymchwil
Mae fy ymchwil yn canolbwyntio ar gyfieithu fel ymarfer creadigol, cymdeithasol a rhyngddisgyblaethol. Gyda chefndir mewn iaith a llenyddiaeth ac astudiaethau theatr a pherfformio, rwy'n ymchwilio i gyfieithu yn hanesyddol ac mewn cyd-destunau cyfoes, gyda ffocws ar ei ddimensiynau creadigol, gwleidyddol a dinesig. Mae gen i arbenigedd arbennig mewn cyfieithu llenyddol ac wedi gweithio fel cyfieithydd theatr, gyda fy nghyieithiadau wedi'u cyhoeddi a'u perfformio'n rhyngwladol. Rwyf hefyd yn defnyddio dulliau hunan-ethnograffig i fyfyrio'n feirniadol ar fy ymarfer cyfieithu fy hun.
Mae fy mhrosiect monograff cyfredol, Venice as a Translational City: Citizen Narratives, Performance and Global Tourism (ar y gweill gyda Routledge), yn archwilio effeithiau twristiaeth torfol ar iaith, diwylliant, a dinasyddiaeth yn Fenis. Trwy gyfweliadau, dadansoddiad perfformiad, ac ymchwil ethnograffig, mae'r llyfr yn dogfennu sut mae trigolion yn defnyddio theatr, adrodd straeon, ac arferion amlieithog i wrthsefyll dileu diwylliannol ac adennill gofodau'r ddinas. Wedi'i ariannu gan Sefydliad Gladys Krieble Delmas, mae'r ymchwil hon yn gosod Fenis fel safle o berthnasedd byd-eang brys, tra'n cyfrannu at waith sy'n dod i'r amlwg ar y ddinas drosiadol a gwleidyddiaeth ddiwylliannol twristiaeth. Fel rhan o'r gwaith hwn, rwyf wedi dod yn aelod cyswllt o PER Venezia Consapevole, un o brif gymdeithasau preswylwyr Fenis, tra hefyd yn cynghori a chefnogi amrywiaeth o gymdeithasau celfyddydol Fenis.
Yn fwy eang, rwy'n archwilio cyfieithu fel arfer creadigol a chymdeithasol. Mae fy ymchwil ehangach yn herio'r cysylltiad dominyddol o gyfieithu â thestun ysgrifenedig ac ideoleg print, gan eirioli yn hytrach dros ddealltwriaeth o gyfieithu fel proses hynod ddynol, ymgorfforedig a rhyngweithiol. Mae'r dull hwn yn cael ei ddatblygu yn fy nghyfrol gyd-olygedigCyfieithu yn y Celfyddydau Perfformio (Routledge, 2025), sy'n ehangu ffiniau Astudiaethau Cyfieithu trwy archwilio sut mae ystyr yn cael ei greu a'i drosglwyddo trwy symudiad, ystumiau, sain, gofod, a llais. Mae'r llyfr yn dwyn ynghyd ysgolheigion ac ymarferwyr rhyngwladol i archwilio sut mae cyfieithu yn gweithredu o fewn ac ar draws theatr, dawns, opera, perfformio iaith arwyddion, a chyfryngau digidol. Mae'n ymateb i ofynion cynyddol am ddulliau materolaidd ac amlfoddol o gyfieithu ac yn tynnu sylw at sut mae cyfieithu mewn perfformiad yn gwrthsefyll awtomeiddio, yn hytrach yn blaenorol presenoldeb, perthnasedd a chynhwysiant.
Rwyf hefyd wedi cyhoeddi ar hanes cyfieithu a sensoriaeth theatr, gan olrhain rôl asiantau anweledig —fel actorion, sensoriaid, a rheolwyr theatr—wrth lunio sut mae testunau perfformio yn symud ar draws diwylliannau. Mae fy ngwaith ar gyfieithu'r ddeunawfed ganrif yn datgelu rôl menywod fel 'sensoriaid domestig' ac yn ail-fframio archifau theatr fel adnoddau hanfodol ar gyfer adfer llafur cyfieithu ymylol.
Rwy'n ymrwymedig i ymchwil sy'n wynebu'r cyhoedd sy'n gosod cyfieithu fel math o gyfranogiad dinesig a diwylliannol. Mae prosiectau fel Prosiect WISE (2012-2015) a ariennir gan yr UE a'r Book Kernel: Dylan Thomas in Translation (2012-12) a ariennir gan yr AHRC wedi archwilio cyfieithu fel arfer cyfranogol sy'n galluogi adrodd straeon rhwng cenedlaethau a deialog drawsddiwylliannol. Mae'r cydweithrediadau hyn â chwmnïau theatr a grwpiau cymunedol wedi cael effaith go iawn ar ymarfer artistig, gan ehangu repertoire ac integreiddio cyfieithu i brosesau creadigol.
Ochr yn ochr â'm hymchwil a'm hymgysylltiad cyhoeddus, rwy'n arwain y Gymdeithas Ryngwladol ar gyfer Cyfieithu ac Astudiaethau Rhyngddiwylliannol (IATIS) yn fy rôl fel Cadeirydd ei Bwrdd Gweithredol. Mae IATIS yn rhwydwaith rhyngwladol o ysgolheigion ac ymarferwyr ar draws mwy na 35 o wledydd, sy'n ymroddedig i hyrwyddo ymchwil a deialog mewn cyfieithu ac astudiaethau rhyngddiwylliannol. Mae fy nghyfrifoldebau yn cynnwys arwain cyfeiriad strategol y sefydliad, goruchwylio llywodraethu a chyllid, a chefnogi ei weithgareddau cyhoeddi a digwyddiadau. Rwyf hefyd yn gweithio i adeiladu partneriaethau gyda sefydliadau academaidd, cymdeithasau proffesiynol, a grwpiau eiriolaeth, gyda ffocws ar feithrin cydweithredu a hyrwyddo perthnasedd cyfieithu ac astudiaethau rhyngddiwylliannol o fewn a thu hwnt i'r byd academaidd.
Ar draws yr holl waith hwn, rwy'n anelu at ail-leoli cyfieithu fel dull allweddol ar gyfer deall ein byd byd-eang, amlieithog a rhyng-ddibynnol. Mae hwn yn ddull o feddwl beirniadol, cydweithredu artistig, a chyfranogiad dinesig sy'n hanfodol i ddyfodol y Dyniaethau.
Addysgu
Ar hyn o bryd rwy'n dysgu theori ac ymarfer cyfieithu ym Mlwyddyn 2 a 3 (Egwyddorion Theori Cyfieithu, Cyfieithu Diwylliannau) ac yn cynnull ein MA llwyddiannus mewn Astudiaethau Cyfieithu, gan arwain a chyfrannu at nifer o fodiwlau (Theoriau Cyfieithu, Cyfieithu fel Ymarfer Creadigol, Cyfieithu a Diwylliannau, Hanes Cyfieithu)
Mae gen i brofiad helaeth a phrofedig mewn goruchwylio traethodau MA mewn astudiaethau cyfieithu ac mewn goruchwyliaeth PhD ac ymchwil ôl-ddoethurol ar y cyd. Nodwedd arwyddocaol o fy mhrofiad addysgu a goruchwylio yw gweithio gyda myfyrwyr o gefndiroedd diwylliannol gwahanol iawn. Byddwn yn croesawu ceisiadau gan ymgeiswyr doethuriaeth sy'n gweithio mewn sawl maes o fewn astudiaethau cyfieithu ond yn enwedig:
- dulliau diwylliannol o gyfieithu
- Cyfieithu ac addasu theatr
- Cymdeithaseg Cyfieithu
- ymchwil hanesyddol ac archifol ar gyfieithu
- Cyfieithu ac Ieithoedd Lleiafrifol
- Cyfieithu a sensoriaeth
- Cyfieithu a Thwristiaeth
- Cyfieithu a llenyddiaeth plant
Bywgraffiad
Graddiais gyda BA mewn Ieithoedd Modern o Brifysgol Fenis (Ca' Foscari) yn 2001. Yn 2002 symudais i Warwick lle cwblheais MA mewn Astudiaethau Cyfieithu (2003) ac yna PhD ar gyfieithu a hanes theatr (2008) gyda'r Athro Susan Bassnett. Bu'n darlithio yn Warwick tan fis Medi 2012 pan symudais i Gaerdydd i ymgymryd â'm swydd bresennol fel Darlithydd, Uwch Ddarlithydd (2018) a Darllenydd (2024) mewn Astudiaethau Cyfieithu.
Cyn dechrau ar yrfa academaidd, gweithiais fel cyfieithydd theatr llawrydd (Piccolo Teatro, Centro Universitario Teatrale di Venezia, Biennale di Venezia, Scuola Paolo Grassi) fel cyfieithydd ac ymchwilydd lleoliad ar gyfer BBC Education (Italy Inside Out, Talk Italian, Caravaggio the Artist and the Man), fel cyfieithydd a thywysydd i gyngor dinas Fenis ac fel cyfieithydd gwasanaeth cyhoeddus i gyngor sir Warwickshire.
Anrhydeddau a dyfarniadau
- 2023 Enwebwyd ar gyfer Gwobr TAPRA am y categorïau o gasgliad golygedig Gorau ar gyfer Diwylliannau Cyfieithu a Pherfformiad: Astudiaethau Cyfieithu: Cyf 15, Rhif 3 (tandfonline.com).
- 2022 Grant Ymchwil Fenisaidd Sefydliad Delmas (£4,800) ar gyfer 'Gwrthod Cyfieithu: theatr dinesydd, gordwristiaeth a chysylltiadau iaith yn Fenis gyfoes'.
- 2021 Penodwyd yn Gadeirydd Pwyllgor Gweithredol Cymdeithas Ryngwladol Astudiaethau Cyfieithu a Rhyngddiwylliannol (IATIS) Cymdeithas Ryngwladol ar gyfer Cyfieithu ac Astudiaethau Rhyngddiwylliannol (iatis.org)
- 2021-23 Goruchwylydd ar gyfer dau Gymrodoriaeth Unigol MSCA yr UE [Traws mewn Cyfieithiad: arferion amlieithog a sgyrsiau rhyw a rhywioldeb lleol/byd-eang mewn naratifau pontio Pwylaidd - System Gwybodaeth Ymchwil CONVERIS gan Thomson Reuters: - Converis Standard Config (clarivate.com) a Pan Ddaw Hygyrchedd yn Perfformio: Iaith Arwyddion Dehongli mewn Cerddoriaeth a Chyngherddau Byw fel Ailysgrifennu Perfformiadol | WABP | Prosiect | Taflen ffeithiau | H2020 | CORDIS | Y Comisiwn Ewropeaidd (europa.eu)]
- Cyllid Grundvick yr UE 2013-15 (Euros 80,000) Wise: A Story about Europe (Croeso i WISE (wisecampus.eu)
- 2012 Cyllid ADWEITHIO AHRC (50,000): Prosiect Cnewyllyn Llyfrau, cyd-ymchwilydd gyda'r Athro Alexis Nouss a Dr Bambo Soyinka)
- 2010 Cronfa Roberts Prifysgol Warwick
- 2007 Grant Cynhadledd yr Academi Brydeinig
- 2005 Yr Adran Addysg a Sgiliau (DfES) Gwella'r cwricwlwm grant
- 2003 Cymrodoriaeth Ymchwil Ôl-raddedig Prifysgol Warwick
- 2003 Cymrodoriaeth Ddoethurol Bwrdd Ymchwil y Celfyddydau a'r Dyniaethau
Aelodaethau proffesiynol
- Aelod o Sefydliad Siartredig yr Ieithyddion (MCIL)
- Aelod o'r Gymdeithas Astudiaethau Cyfieithu Ewropeaidd (EST)
- Aelod o'r Gymdeithas Ryngwladol Cyfieithu ac Astudiaethau Rhyngddiwylliannol (IATIS)
- Aelod o Gymdeithas Awduron yr Eidal (SIAE)
Meysydd goruchwyliaeth
I am interested in supervising PhD stuents in the areas of:
- Translation and Society
- Translation and Performance
- Translation and Theatre History
- Multilingualism and translation
Goruchwyliaeth gyfredol
Contact Details
+44 29208 74254
66a Plas y Parc, Ystafell 2.01, Cathays, Caerdydd, CF10 3AS
Themâu ymchwil
Arbenigeddau
- Astudiaethau cyfieithu a dehongli
- Llenyddiaeth mewn Eidaleg
- Fenis
- Drama, theatr ac astudiaethau perfformio