![Jonathan Morris BA, MA, PhD, FHEA](https://profiles-cardiff.imgix.net/attachments/4653?w=200&h=200&auto=format&crop=faces&fit=crop&q=90")
Trosolwyg
Rwy'n Uwch-ddarlithydd yn Ysgol y Gymraeg ac yn arbenigo yn y Gymraeg ac ieithyddiaeth.
Nod fy ngwaith ymchwil yw datblygu ein dealltwriaeth o ddylanwad ffactorau cymdeithasol a seicolegol ar sut mae siaradwyr dwyieithog a'r rhai sy'n dysgu iaith yn cynhyrchu eu hieithoedd a'u defnyddio yn y gymuned ehangach.
Ar hyn o bryd, rwy'n bartner academaidd ar brosiect Cynnau'r Brifysgol gyda chyfrifoldeb dros lunio'r rhaglen datblygiad proffesiynol ar gyfer Ymchwilwyr Gyrfa Gynnar. Mae Cynnau yn datblygu ystod o weithgareddau datblygu arweinyddiaeth gyda'r bwriad o ysgogi newid sefydliadol ehangach ym maes diwylliant ymchwil. Ariennir y prosiect hwn gan The Wellcome Trust.
Diddordebau ymchwil
- Sosioieithyddiaeth
- Amrywio Iaith a Newid
- Cymdeithaseg Iaith
- Dwyieithrwydd
- Caffael Ail Iaith
- Seineg a ffonoleg
Cyhoeddiad
2024
- Mayr, R., Morris, J. and Montanari, S. 2024. The phonetics and phonology of early bilinguals. In: Amengual, M. ed. The Cambridge Handbook of Bilingual Phonetics and Phonology. Cambridge University Press, pp. 501-520., (10.1017/9781009105767.023)
- Watkins, G. et al. 2024. Crynhoi Testun Awtomatig ar gyfer y Gymraeg. Prifysgol Bangor.
- Morris, J., Stenner, R., Palmer, G. and Foster Evans, D. 2024. Prawf Sillafu Cymraeg Safonedig Consortiwm Canolbarth y De. Project Report. [Online]. Swansea: Consortiwm Addysg Canolbarth y De. Available at: https://www.cscjes-cronfa.co.uk/repository/resource/fca9da98-acc7-4b47-974e-8a90112c85c3/overview
- Morris, J., Brookfield, C., Rodriguez Pinzon, M. J., Holt, B. and Arfon, E. 2024. Motivations for learning Welsh among adult learners. In: Bowell, T. et al. eds. Revitalising Higher Education: Insights from Te Puna Aurei Learnfest 2022. Cardiff: Cardiff University Press, pp. 31-38., (10.18573/conf2.d)
- Morris, J., Arfon, E., Khallaf, N., El-Haj, M. and Knight, D. 2024. Datblygu thesawrws y Gymraeg drwy dechnoleg. [Online]. Gwerddon Fach: Golwg Ltd. Available at: https://golwg.360.cymru/gwerddon/2143591-datblygu-thesawrws-gymraeg-drwy-dechnoleg
- Young, K., Durham, M. and Morris, J. 2024. Possessive pronouns in Welsh: Stylistic variation and the acquisition of sociolinguistic competence. Language Variation and Change 36(1), pp. 25-48. (10.1017/S0954394523000273)
- Arfon, E., Morris, J., Khalaf, N. and Knight, D. 2024. Developing the Welsh thesaurus through technology. [Online]. Golwg 360 Cymru - Gwerddon Fach: Golwg Ltd. Available at: https://golwg.360.cymru/gwerddon/2143591-datblygu-thesawrws-gymraeg-drwy-dechnoleg
- Morris, J. and Parker, S. 2024. Intersecting identities in minority-language contexts: LGBTQ+ speakers of Welsh. In: Walsh, J. ed. Queering language revitalisation: Navigating identity and inclusion among queer speakers of minority languages. Cambridge Elements in Language, Gender and Sexuality Cambridge: Cambridge University Press
- Morris, J. and Mac giolla chriost, D. 2024. The sociolinguistics of Welsh. In: Eska, J. F. et al. eds. Palgrave Handbook of Celtic Languages and Linguistics. Palgrave Macmillan
2023
- Morris, J. and Parker, S. 2023. LHDTC+ a'r Gymraeg: Ydy hi'n anodd perthyn i'r ddwy gymuned?. [Online]. BBC Cymru Fyw. Available at: https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/64744353
- Morris, J. 2023. Sosioieithyddiaeth. In: Naylor, A. and Roberts, L. eds. Beth yw'r Gymraeg?. Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, pp. 115-136.
- Morris, J. 2023. The intergenerational language transmission of Welsh. In: Fàbregas-Alégret, I. and Le Bihan, H. eds. Langue bretonne, langues minorisées: avenir et transmission familiale. Rennes: T.I.R, pp. 79-98.
- Khallaf, N. et al. 2023. Open-source thesaurus development for under-resourced languages: a Welsh case study. Presented at: LDK 2023 – 4th Conference on Language, Data and Knowledge, Vienna, Austria, 12-15 September 2023.
2022
- Morris, J. and Young, K. 2022. Iaith – beth mae cyfnewid cod yn ei gyfleu?. [Online]. Golwg 360: Available at: https://golwg.360.cymru/gwerddon/2108980-iaith-beth-cyfnewid-gyfleu
- Morris, J. 2022. Fundamental frequency range in the bilingual repertoire of traditional and new Welsh speakers. International Journal of Bilingualism 26(5), pp. 564-583. (10.1177/13670069221110)
- Beltrachini, L., Cercignani, M., Morris, J., Rees, I., Papageorgiou, A. and Simpson, I. 2022. Gwylia dy dafod / Watch your Welsh. [Online]. Prifysgol Caerdydd / Cardiff University. Available at: https://gwyliadydafod.org/cy/index.html
- Morris, J., Ezeani, I., Gruffydd, I., Young, K., Davies, L., El-Haj, M. and Knight, D. 2022. Welsh automatic text summarisation. Presented at: Wales Academic Symposium on Language Technologies 2022, Bangor, Wales, 28/01/2022Language and Technology in Wales, Vol. 2. Bangor: Banolfan Bedwyr
- El-Haj, M., Ezeani, I., Morris, J. and Knight, D. 2022. Creation of an evaluation corpus and baseline evaluation scores for Welsh text summarisation. Presented at: 4th Celtic Language Technology Workshop (CLTW 2022), Marseille, France, 20 June 2022.
- Ezeani, I., El-Haj, M., Morris, J. and Knight, D. 2022. Introducing the Welsh text summarisation dataset and baseline systems. Presented at: 13th ELRA Language Resources and Evaluation Conference (LREC 2022), Marseille, France, 20-25 June 2022.
- Morris, J., Stenner, R., Palmer, G. and Foster Evans, D. 2022. Prawf darllen Cymraeg safonedig Consortiwm Canolbarth y De (Fersiwn 1.0). Project Report.
2021
- Mayr, R. and Morris, J. 2021. Social and psychological factors in bilingual speech production: introduction to the special issue. Languages 6(4), article number: 155. (10.3390/languages6040155)
- Mayr, R. and Morris, J. eds. 2021. Social and psychological factors in bilingual speech production. Basel: MDPI. (10.3390/books978-3-0365-2278-4)
- Mayr, R., Siddika, A., Morris, J. and Montanari, S. 2021. Bilingual phonological development across generations: segmental accuracy and error patterns in second- and third-generation British Bengali children. Journal of Communication Disorders 93, article number: 106140. (10.1016/j.jcomdis.2021.106140)
- Morris, J. 2021. Social influences on phonological transfer: /r/ variation in the repertoire of Welsh-English bilinguals. Languages 6(2), article number: 97. (10.3390/languages6020097)
2020
- Morris, J. and Hejná, M. 2020. Pre-aspiration in Bethesda Welsh: a sociophonetic analysis. Journal of the International Phonetic Association 50(2), pp. 168-192. (10.1017/S0025100318000221)
- Mayr, R., Roberts, L. and Morris, J. 2020. Can you tell by their English if they can speak Welsh? Accent perception in a language contact situation. International Journal of Bilingualism.. International Journal of Bilingualism 25(4), pp. 740-766. (10.1177/1367006919883035)
- Mennen, I., Kelly, N., Mayr, R. and Morris, J. 2020. The effects of home language and bilingualism on the realization of lexical stress in Welsh and Welsh English. Frontiers in Psychology 10, article number: 3038. (10.3389/fpsyg.2019.03038)
- Morris, J., Rees, I. W. and Prys, M. 2020. Amrywio. In: Cooper, S. and Arman, L. eds. Cyflwyniad i Ieithyddiaeth. Caerfyrddin: Y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, pp. 139-180.
2018
- Rees, I. W. and Morris, J. 2018. Astudiaeth o ganfyddiadau tiwtoriaid Cymraeg i Oedolion o anawsterau ynganu ymhlith dysgwyr yr iaith. Gwerddon 27, pp. 39-66.
2017
- Evas, J., Morris, J. and Whitmarsh, L. 2017. Welsh language transmission and use in families: [final report]. Project Report. [Online]. Caerdydd - Cardiff: Llywodraeth Cymru - Welsh Government. Available at: https://gov.wales/sites/default/files/statistics-and-research/2018-12/170612-welsh-language-transmission-use-in-families-en.pdf
- Mayr, R., Morris, J., Mennen, I. and Williams, D. 2017. Disentangling the effects of long-term language contact and individual bilingualism: The case of monophthongs in Welsh and English. International Journal of Bilingualism 21(3), pp. 245-267. (10.1177/1367006915614921)
- Morris, J. 2017. Sociophonetic variation in a long-term language contact situation: /l/-darkening in Welsh-English bilingual speech. Journal of Sociolinguistics 21(2), pp. 183-207. (10.1111/josl.12231)
2016
- Durham, M. and Morris, J. eds. 2016. Sociolinguistics in Wales. Basingstoke: Palgrave Macmillan. (10.1057/978-1-137-52897-1)
- Durham, M. and Morris, J. 2016. An overview of sociolinguistics in Wales. In: Durham, M. and Morris, J. eds. Sociolinguistics in Wales. Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp. 3-28., (10.1057/978-1-137-52897-1_1)
- Morris, J., Mayr, R. and Mennen, I. 2016. The role of linguistic background on sound variation in Welsh and Welsh English. In: Durham, M. and Morris, J. eds. Sociolinguistics in Wales. Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp. 241-271., (10.1057/978-1-137-52897-1_9)
- Morris, J. 2016. Porth esboniadur: Semanteg [Esboniadur Beirniadaeth a Theori]. [Online]. Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Available at: https://wici.porth.ac.uk/index.php/Semanteg
2015
- Morris, J. 2015. S. J. Hannahs (2013): The phonology of Welsh [Book Review]. Linguistische Berichte 242, pp. 197-199.
- Mennen, I., Mayr, R. and Morris, J. 2015. Influences of language contact and linguistic experience on the production of lexical stress in Welsh and Welsh English. Presented at: 18th International Congress of Phonetic Sciences, Glasgow, UK, 10-14 August 2015 Presented at The Scottish Consortium for ICPhS 2015, . ed.Proceedings of ICPhS 2015. London: The International Phonetic Association pp. Online.
2014
- Morris, J. 2014. The influence of social factors on minority language engagement amongst young people: an investigation of Welsh-English bilinguals in North Wales. International Journal of the Sociology of Language 2014(230), pp. 65-89. (10.1515/ijsl-2014-0027)
2013
- Morris, J. 2013. Sociolinguistic variation and regional minority language bilingualism: An investigation of Welsh-English bilinguals in North Wales. PhD Thesis, University of Manchester.
2012
- Van Hattum, M., Morris, J. and Hoffmann, D. 2012. Editorial: Proceedings of the 19th International Postrgraduate Linguistics Conference in Linguistics. In: Van Hattum, M., Morris, J. and Hoffmann, D. eds. Salford Working Papers in Linguistics and Applied Linguistics., Vol. 2. Salford: University of Salford, pp. 1-1.
2010
- Morris, J. 2010. Phonetic variation in Northern Wales: preaspiration. Presented at: Second Summer School of Sociolinguistics, Edinburgh, Scotland, 14-20 June 2010 Presented at Meyerhoff, M. et al. eds.Proceedings of the Second Summer School of Sociolinguistics, The University of Edinburgh. Edinburgh: University of Edinburgh pp. 1-16.
Articles
- Young, K., Durham, M. and Morris, J. 2024. Possessive pronouns in Welsh: Stylistic variation and the acquisition of sociolinguistic competence. Language Variation and Change 36(1), pp. 25-48. (10.1017/S0954394523000273)
- Morris, J. 2022. Fundamental frequency range in the bilingual repertoire of traditional and new Welsh speakers. International Journal of Bilingualism 26(5), pp. 564-583. (10.1177/13670069221110)
- Mayr, R. and Morris, J. 2021. Social and psychological factors in bilingual speech production: introduction to the special issue. Languages 6(4), article number: 155. (10.3390/languages6040155)
- Mayr, R., Siddika, A., Morris, J. and Montanari, S. 2021. Bilingual phonological development across generations: segmental accuracy and error patterns in second- and third-generation British Bengali children. Journal of Communication Disorders 93, article number: 106140. (10.1016/j.jcomdis.2021.106140)
- Morris, J. 2021. Social influences on phonological transfer: /r/ variation in the repertoire of Welsh-English bilinguals. Languages 6(2), article number: 97. (10.3390/languages6020097)
- Morris, J. and Hejná, M. 2020. Pre-aspiration in Bethesda Welsh: a sociophonetic analysis. Journal of the International Phonetic Association 50(2), pp. 168-192. (10.1017/S0025100318000221)
- Mayr, R., Roberts, L. and Morris, J. 2020. Can you tell by their English if they can speak Welsh? Accent perception in a language contact situation. International Journal of Bilingualism.. International Journal of Bilingualism 25(4), pp. 740-766. (10.1177/1367006919883035)
- Mennen, I., Kelly, N., Mayr, R. and Morris, J. 2020. The effects of home language and bilingualism on the realization of lexical stress in Welsh and Welsh English. Frontiers in Psychology 10, article number: 3038. (10.3389/fpsyg.2019.03038)
- Rees, I. W. and Morris, J. 2018. Astudiaeth o ganfyddiadau tiwtoriaid Cymraeg i Oedolion o anawsterau ynganu ymhlith dysgwyr yr iaith. Gwerddon 27, pp. 39-66.
- Mayr, R., Morris, J., Mennen, I. and Williams, D. 2017. Disentangling the effects of long-term language contact and individual bilingualism: The case of monophthongs in Welsh and English. International Journal of Bilingualism 21(3), pp. 245-267. (10.1177/1367006915614921)
- Morris, J. 2017. Sociophonetic variation in a long-term language contact situation: /l/-darkening in Welsh-English bilingual speech. Journal of Sociolinguistics 21(2), pp. 183-207. (10.1111/josl.12231)
- Morris, J. 2015. S. J. Hannahs (2013): The phonology of Welsh [Book Review]. Linguistische Berichte 242, pp. 197-199.
- Morris, J. 2014. The influence of social factors on minority language engagement amongst young people: an investigation of Welsh-English bilinguals in North Wales. International Journal of the Sociology of Language 2014(230), pp. 65-89. (10.1515/ijsl-2014-0027)
Book sections
- Mayr, R., Morris, J. and Montanari, S. 2024. The phonetics and phonology of early bilinguals. In: Amengual, M. ed. The Cambridge Handbook of Bilingual Phonetics and Phonology. Cambridge University Press, pp. 501-520., (10.1017/9781009105767.023)
- Morris, J., Brookfield, C., Rodriguez Pinzon, M. J., Holt, B. and Arfon, E. 2024. Motivations for learning Welsh among adult learners. In: Bowell, T. et al. eds. Revitalising Higher Education: Insights from Te Puna Aurei Learnfest 2022. Cardiff: Cardiff University Press, pp. 31-38., (10.18573/conf2.d)
- Morris, J. and Parker, S. 2024. Intersecting identities in minority-language contexts: LGBTQ+ speakers of Welsh. In: Walsh, J. ed. Queering language revitalisation: Navigating identity and inclusion among queer speakers of minority languages. Cambridge Elements in Language, Gender and Sexuality Cambridge: Cambridge University Press
- Morris, J. and Mac giolla chriost, D. 2024. The sociolinguistics of Welsh. In: Eska, J. F. et al. eds. Palgrave Handbook of Celtic Languages and Linguistics. Palgrave Macmillan
- Morris, J. 2023. Sosioieithyddiaeth. In: Naylor, A. and Roberts, L. eds. Beth yw'r Gymraeg?. Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, pp. 115-136.
- Morris, J. 2023. The intergenerational language transmission of Welsh. In: Fàbregas-Alégret, I. and Le Bihan, H. eds. Langue bretonne, langues minorisées: avenir et transmission familiale. Rennes: T.I.R, pp. 79-98.
- Morris, J., Rees, I. W. and Prys, M. 2020. Amrywio. In: Cooper, S. and Arman, L. eds. Cyflwyniad i Ieithyddiaeth. Caerfyrddin: Y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, pp. 139-180.
- Durham, M. and Morris, J. 2016. An overview of sociolinguistics in Wales. In: Durham, M. and Morris, J. eds. Sociolinguistics in Wales. Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp. 3-28., (10.1057/978-1-137-52897-1_1)
- Morris, J., Mayr, R. and Mennen, I. 2016. The role of linguistic background on sound variation in Welsh and Welsh English. In: Durham, M. and Morris, J. eds. Sociolinguistics in Wales. Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp. 241-271., (10.1057/978-1-137-52897-1_9)
- Van Hattum, M., Morris, J. and Hoffmann, D. 2012. Editorial: Proceedings of the 19th International Postrgraduate Linguistics Conference in Linguistics. In: Van Hattum, M., Morris, J. and Hoffmann, D. eds. Salford Working Papers in Linguistics and Applied Linguistics., Vol. 2. Salford: University of Salford, pp. 1-1.
Books
- Watkins, G. et al. 2024. Crynhoi Testun Awtomatig ar gyfer y Gymraeg. Prifysgol Bangor.
- Mayr, R. and Morris, J. eds. 2021. Social and psychological factors in bilingual speech production. Basel: MDPI. (10.3390/books978-3-0365-2278-4)
- Durham, M. and Morris, J. eds. 2016. Sociolinguistics in Wales. Basingstoke: Palgrave Macmillan. (10.1057/978-1-137-52897-1)
Conferences
- Khallaf, N. et al. 2023. Open-source thesaurus development for under-resourced languages: a Welsh case study. Presented at: LDK 2023 – 4th Conference on Language, Data and Knowledge, Vienna, Austria, 12-15 September 2023.
- Morris, J., Ezeani, I., Gruffydd, I., Young, K., Davies, L., El-Haj, M. and Knight, D. 2022. Welsh automatic text summarisation. Presented at: Wales Academic Symposium on Language Technologies 2022, Bangor, Wales, 28/01/2022Language and Technology in Wales, Vol. 2. Bangor: Banolfan Bedwyr
- El-Haj, M., Ezeani, I., Morris, J. and Knight, D. 2022. Creation of an evaluation corpus and baseline evaluation scores for Welsh text summarisation. Presented at: 4th Celtic Language Technology Workshop (CLTW 2022), Marseille, France, 20 June 2022.
- Ezeani, I., El-Haj, M., Morris, J. and Knight, D. 2022. Introducing the Welsh text summarisation dataset and baseline systems. Presented at: 13th ELRA Language Resources and Evaluation Conference (LREC 2022), Marseille, France, 20-25 June 2022.
- Mennen, I., Mayr, R. and Morris, J. 2015. Influences of language contact and linguistic experience on the production of lexical stress in Welsh and Welsh English. Presented at: 18th International Congress of Phonetic Sciences, Glasgow, UK, 10-14 August 2015 Presented at The Scottish Consortium for ICPhS 2015, . ed.Proceedings of ICPhS 2015. London: The International Phonetic Association pp. Online.
- Morris, J. 2010. Phonetic variation in Northern Wales: preaspiration. Presented at: Second Summer School of Sociolinguistics, Edinburgh, Scotland, 14-20 June 2010 Presented at Meyerhoff, M. et al. eds.Proceedings of the Second Summer School of Sociolinguistics, The University of Edinburgh. Edinburgh: University of Edinburgh pp. 1-16.
Monographs
- Morris, J., Stenner, R., Palmer, G. and Foster Evans, D. 2024. Prawf Sillafu Cymraeg Safonedig Consortiwm Canolbarth y De. Project Report. [Online]. Swansea: Consortiwm Addysg Canolbarth y De. Available at: https://www.cscjes-cronfa.co.uk/repository/resource/fca9da98-acc7-4b47-974e-8a90112c85c3/overview
- Morris, J., Stenner, R., Palmer, G. and Foster Evans, D. 2022. Prawf darllen Cymraeg safonedig Consortiwm Canolbarth y De (Fersiwn 1.0). Project Report.
- Evas, J., Morris, J. and Whitmarsh, L. 2017. Welsh language transmission and use in families: [final report]. Project Report. [Online]. Caerdydd - Cardiff: Llywodraeth Cymru - Welsh Government. Available at: https://gov.wales/sites/default/files/statistics-and-research/2018-12/170612-welsh-language-transmission-use-in-families-en.pdf
Thesis
- Morris, J. 2013. Sociolinguistic variation and regional minority language bilingualism: An investigation of Welsh-English bilinguals in North Wales. PhD Thesis, University of Manchester.
Websites
- Morris, J., Arfon, E., Khallaf, N., El-Haj, M. and Knight, D. 2024. Datblygu thesawrws y Gymraeg drwy dechnoleg. [Online]. Gwerddon Fach: Golwg Ltd. Available at: https://golwg.360.cymru/gwerddon/2143591-datblygu-thesawrws-gymraeg-drwy-dechnoleg
- Arfon, E., Morris, J., Khalaf, N. and Knight, D. 2024. Developing the Welsh thesaurus through technology. [Online]. Golwg 360 Cymru - Gwerddon Fach: Golwg Ltd. Available at: https://golwg.360.cymru/gwerddon/2143591-datblygu-thesawrws-gymraeg-drwy-dechnoleg
- Morris, J. and Parker, S. 2023. LHDTC+ a'r Gymraeg: Ydy hi'n anodd perthyn i'r ddwy gymuned?. [Online]. BBC Cymru Fyw. Available at: https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/64744353
- Morris, J. and Young, K. 2022. Iaith – beth mae cyfnewid cod yn ei gyfleu?. [Online]. Golwg 360: Available at: https://golwg.360.cymru/gwerddon/2108980-iaith-beth-cyfnewid-gyfleu
- Beltrachini, L., Cercignani, M., Morris, J., Rees, I., Papageorgiou, A. and Simpson, I. 2022. Gwylia dy dafod / Watch your Welsh. [Online]. Prifysgol Caerdydd / Cardiff University. Available at: https://gwyliadydafod.org/cy/index.html
- Morris, J. 2016. Porth esboniadur: Semanteg [Esboniadur Beirniadaeth a Theori]. [Online]. Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Available at: https://wici.porth.ac.uk/index.php/Semanteg
Ymchwil
Themâu Ymchwil
Amrywio iaith a newid yn y repertoire dwyieithog
Mae fy ymchwil yn canolbwyntio'n bennaf ar amrywio iaith a newid yn lleferydd siaradwyr dwyieithog Cymraeg-Saesneg. Mae nifer o ddatblygiadau cymdeithasol yn yr ugeinfed ganrif wedi effeithio ar ddemograffeg siaradwyr Cymraeg. Yn gyntaf, mae mewnfudo a shifft ieithyddol wedi arwain at ostyngiad yn nifer y siaradwyr sy'n caffael Cymraeg ar yr aelwyd, yn enwedig mewn ardaloedd traddodiadol Cymraeg. Yn ail, mae sefydlu addysg cyfrwng Cymraeg wedi golygu cynnydd yn nifer y 'siaradwyr newydd' ar draws Cymru. Nod fy ymchwil yw archwilio i ba raddau y mae ffactorau ieithyddol ac allieithyddol (megis rhywedd, ardal, ac iaith ar yr aelwyd) yn dylanwadu ar amrywio seinegol a ffonolegol yn y Gymraeg a'r Saesneg. Felly, mae'r gwaith yn cymhwyso dulliau ym maes sosioieithyddiaeth at ddwyieithrwydd a chaffael ail iaith ac yn cymharu sut mae siaradwyr yn cynhyrchu eu dwy iaith. Yn fwy diweddar, rwyf wedi bod yn edrych ar sut mae siaradwyr yn gwerthuso acenion Cymraeg (gyda Robert Mayr ac Ianto Gruffydd), caffael cymhwysedd sosioieithyddol ymhlith pobl ifanc mewn addysg cyfrwng Cymraeg (gyda Mercedes Durham a Katharine Young), ac amrywio arddulliadol yn y repertoire dwyieithog.
Cymdeithaseg dwyieithrwydd
Mae gennyf ddiddordeb hefyd mewn Cymdeithaseg Iaith. Rwyf wedi cyhoeddi ar agweddau tuag at y Gymraeg a'r defnydd o'r iaith ymhlith pobl ifanc mewn dwy dref yng Ngogledd Cymru ac roeddwn yn rhan o brosiect ymchwil a ariannwyd gan Lywodraeth Cymru ar drosglwyddo'r Gymraeg. Ffocws arall ar y llinyn ymchwil hwn yw sut mae hunaniaethau yn croestorri. Er enghraifft, rwyf wedi bod yn gweithio ar brosiect sy'n archwilio profiadau siaradwyr Cymraeg LHDTC+ a'r modd y mae eu hunaniaethau yn dylanwadu ar eu gilydd (gyda Sam Parker).
Caffael y Gymraeg fel ail iaith
Cyhoeddais erthygl ar agweddau tiwtoriaid Cymraeg i Oedolion tuag at leferydd dysgwyr (gydag Iwan Wyn Rees) ac rwyf hefyd wedi ymchwilio i sut mae dysgwyr y Gymraeg yn ynganu seiniau. Arweiniodd yr ymchwil hon at brosiect 'Gwylia dy dafod' sy'n defnyddio technoleg MRI i helpu dysgwyr gydag ynganu. Ceir rhagor o wybodaeth am y prosiect hwn yma.
Yn ehangach, mae gennyf ddiddordeb yn y dylanwad ffactorau cymdeithasol a seicolegol ar gaffael ail iaith ymhlith plant ac oedolion sy'n dysgu Cymraeg. Rwyf wedi cyhoeddi ar y rhesymau dros ddysgu'r Gymraeg ymhlith oedolion a'u cymhelliant (gyda Charlotte Brookfield).
Adnoddau a seilwaith digidol
Rwyf wedi gweithio ar nifer o brosiectau sydd wedi creu adnoddau Cymraeg ac yn cyfrannu at seilwaith digidol yn yr iaith. Rwyf hefyd wedi arwain ar brosiectau i greu profion darllen a sillafu Cymraeg yn ogystal â thesawrws digidol.
- Corpws Cenedlaethol Cymraeg Cyfoes (dan arweiniad Dawn Knight)
- ACC: Adnodd Creu Crynodebau gyda Dawn Knight a Mo El-Haj ac Ignatius Ezeani.
- ThACC: Thesawrws Ar-lein Cymraeg Cyfoes gyda Dawn Knight, Mo El-Haj, Elin Arfon, a Nouran Khallaf.
- Prawf Darllen Cymraeg Safonedig Consortiwm Canolbarth y De gyda Rosanna Stenner , Geraint Palmer, a Dylan Foster Evans.
- Prawf Sillafu Safonedig Cymraeg Consortiwm Canolbarth y De gyda Rosanna Stenner , Geraint Palmer, a Dylan Foster Evans.
- Gwylia Dy Dafod gyda Leandro Beltrachini, Mara Cercignani, Iwan Wyn Rees, Andreas Papageorgiou, ac Ivor Simpson.
Prosiectau cyfredol
- Gwerthusiad cymdeithasol o acenion Cymraeg gyda Robert Mayr ac Ianto Gruffydd.
- Ffactorau cymdeithasol a seicolegol sy'n dylanwadu ar agweddau dysgwyr Cymraeg gyda Charlotte Brookfield.
- Siaradwyr LHDTC+ y Gymraeg gyda Sam Parker.
- Speak for Yersel' Wales gyda Jennifer Smith, Mercedes Durham ac eraill.
- Llunio prawf er mwyn asesu dysgwyr y Gymraeg gyda Hui Sun a Jack Pulman-Slater.
Addysgu
Addysgu ym Mhrifysgol Caerdydd
Rwy'n addysgu (neu wedi addysgu) modiwlau ar yr iaith Gymraeg ac ieithyddiaeth. Mae'r rhain yn cynnwys:
- Sgiliau Llafar yn y Gymraeg
- Defnyddio'r Gymraeg
- Cyflwyniad i'r Gymraeg
- Diwylliant y Gymraeg
- Yr Ystafell Ddosbarth
Rwyf wedi bod yn arweinydd modiwl ar y modiwlau canlynol:
- Y Gymraeg yn y Gymru Gyfoes
- Cymraeg y Gweithle a'r Gymuned
- Yr Iaith Ar Waith
- Sosioieithyddiaeth
- Caffael Iaith
- Blas ar Ymchwil
- Ymchwilio Estynedig
Rwyf hefyd yn addysgu ar yr MA mewn Astudiaethau Cymraeg a Cheltaidd ac yn cyflwyno hyfforddiant i fyfyrwyr PhD ar ddadansoddi data mewn ieithyddiaeth.
Addysgu blaenorol ym maes y Saesneg ac Ieithyddiaeth
Rwyf wedi addysgu ar y modiwlau canlynol mewn iaith ac ieithyddiaeth Saesneg:
- Cyflwyniad i Ffonoleg
- Dadansoddi Disgwrs
- Amlieithrwydd Cymdeithasol
- Tafodieithoedd y Saesneg
Addysgu blaenorol ym maes Cymraeg ail iaith
Rwyf wedi addysgu ar y cyrsiau canlynol ar gyfer oedolion sy'n dysgu Cymraeg:
- Cynllun Sabothol Cenedlaethol ar gyfer Hyfforddiant Iaith Gymraeg
- Y Gymraeg yn y Gweithle (Addysg Bellach)
- TGAU Cymraeg Ail Iaith (Addysg Bellach)
- Cymraeg i Oedolion
Bywgraffiad
Cwblheais BA mewn Astudiaethau Ffrangeg ac Almaeneg, MA mewn Ieithoedd ac Ieithyddiaeth, a PhD mewn Ieithyddiaeth ym Mhrifysgol Manceinion. Yn ystod fy nghyfnod ym Manceinion, treuliais amser ym Mhrifysgol Bourgogne (Dijon, Ffrainc) a Phrifysgol Basel (y Swistir). Roedd fy ngwaith cynnar yn canolbwyntio ar y berthynas rhwng iaith ac hunaniaeth yn y gwledydd lle siaredir Almaeneg.
Dechreuais weithio ar sosioieithyddiaeth a seineg (sosioseineg) yng nghyd-destun y Gymraeg yn ystod fy ngradd Meistr ac mae fy PhD yn archwilio dylanwad ffactorau ieithyddol a chymdeithasol ar leferydd siaradwyr dwyieithog Cymraeg-Saesneg.
Ymunais ag Ysgol y Gymraeg fel Cynorthwyydd Ymchwil yn 2012. Cyn symud i Gaerdydd, gweithiais fel Cynorthwyydd Dysgu ym Mhrifysgol Manceinion ac fel Darlithydd yn y Gymraeg yng Ngholeg Cambria, Wrecsam. Rwyf hefyd wedi gweithio fel Cynorthwyydd Ymchwil ar brosiectau a ariennir gan yr ESRC a'r Academi Brydeinig.
Rhwng Medi 2014 ac Awst 2019, fi oedd Darlithydd Ieithyddiaeth ac Ieithyddiaeth Gymhwysol y Coleg Cymraeg Cenedlaethol yn Ysgol y Gymraeg. Ers hynny, rwyf wedi bod yn Uwch-ddarlithydd mewn Ieithyddiaeth a'r Gymraeg.
Anrhydeddau a dyfarniadau
- Cyrhaeddodd y rhestr fer ar gyfer categori 'Arloesi'n Gyffredinol ar draws y Ffiniau', Gwobrau Darlithwyr Cyswllt y Coleg Cymraeg Cenedlaethol , 2019.
- Rhestr fer Gwobr Aelod Staff Mwyaf Arloesol, Prifysgol Caerdydd, 2016.
Aelodaethau proffesiynol
- Cymdeithas Ieithyddion Cymhwysol Prydain
- Cymdeithas Brydeinig y Ffonetegwyr Academaidd
- Cymrawd yr Academi Addysg Uwch
Adran a Gwasanaeth y Brifysgol
- Cyfarwyddwr Ymchwil, Ysgol y Gymraeg (2022+)
- Partner Academaidd, Prosiect Cynnau (2024-2026)
- Cyd-drefnydd y Rhwydwaith Ymchwil Amlieithrwydd (2019-2023)
- Cyfarwyddwr Astudiaethau Ymchwil Ôl-raddedig, Ysgol y Gymraeg (2017-2022)
- Cadeirydd, Cangen Prifysgol Caerdydd y Coleg Cymraeg Cenedlaethol (2018-2020)
- Swyddog Moeseg Ymchwil, Ysgol y Gymraeg (2014-2017)
- Cyd-drefnydd y Grŵp Darllen Sosioieithyddiaeth (2013-2019)
Meysydd goruchwyliaeth
Rwy'n goruchwylio myfyrwyr ymchwil ôl-raddedig yn y meysydd canlynol:
- Sosioieithyddiaeth
- Amrywiad Iaith a Newid
- Cymdeithaseg Iaith
- Dwyieithrwydd
- Caffael Ail Iaith
- Ffoneteg a ffonoleg
Goruchwyliaeth gyfredol
Katharine Young
Myfyriwr ymchwil
Shawqi Bukhari
Myfyriwr ymchwil
Nia Eyre
Myfyriwr ymchwil
Khadejah Alamri
Myfyriwr ymchwil
Prosiectau'r gorffennol
- Screen, Benjamin. 2018. Defnyddio Cyfieithu Awtomatig a Chof Cyfieithu wrth gyfieithu o’r Saesneg i’r Gymraeg: Astudiaeth ystadegol o ymdrech, cynhyrchedd ac ansawdd gan ddefnyddio data Cofnodwyr Trawiadau Bysell a Thracio Llygaid. [10%]
- Gruffydd, Ianto. 2022. Astudiaeth o amrywio ieithyddol yng nghyd-destun adfywio ieithyddol yng Nghymraeg Caerdydd. [50%]
- Mihoubi, Assala. 2022. Investigating language policy from a linguistic justice perspective in multilingual higher education - a case study of the science and technology schools in Adrar University, Algeria. [50%]
- Pankakoski, Kaisa. 2023. A study of multilingual families in Helsinki and Cardiff: Parental language ideologies, family language policy, intergenerational language transmission experiences, and children's perspectives. [50%]
- Pulman-Slater, Jack. 2023. Caffaeliad prosodig ymhlith dysgwyr brodorol ac anfrodorol y Gymraeg: astudiaeth o aceniad geirfaol a goslef frawddegol. [33%]
Contact Details
MorrisJ17@caerdydd.ac.uk
+44 29208 75394
Adeilad John Percival , Ystafell 1.74, Rhodfa Colum, Caerdydd, CF10 3EU
+44 29208 75394
Adeilad John Percival , Ystafell 1.74, Rhodfa Colum, Caerdydd, CF10 3EU
Themâu ymchwil
Arbenigeddau
- Seineg
- Sosioieithyddiaeth
- Dwyieithrwydd
- Caffael Ail Iaith
